(miniatuur verbindingen in chopsticks - image homecrux.com)
De manier waarop japanse timmerlieden houten onderdelen met elkaar verbinden ontstond in eenvoudige vorm in de Yayoi periode van 200 v. Chr. - 250 n. Chr. in Japan toen het metalen gereedschappen in de bouw werden geïntroduceerd. Het was in het Japan dat enorm bosrijk was en vele soorten bomen kende. Het was in deze periode dat de beroemde Shinto heiligdommen ontstonden. Timmerlieden organiseerden zich in familie gildes die hun timmermans geheimen zorgvuldig bewaarden en alleen doorgaven aan hun eigen gildeleden. Er ontstonden gespecialiseerde gildes voor tempels, heiligdommen en voor huizen. Maar de gildes uit verschillende streken uit het land rivaliseerden met gildes uit andere streken.
In de Asuka periode (552-646) werden door immigranten vanaf het vastland (China en Korea) niet alleen een nieuwe godsdienst (buddhisme) maar ook nieuwe technieken meegenomen die de japanse timmerlieden overnamen en verfijnden waarbij ze zich lieten inspireren door de inheemse japanse stijlen. Voorbeelden van gebouwen uit deze periode zijn de Golden Hall (679) en Pagoda (693). Tegen het einde van de zevende eeuw had de buddhistische tempelbouw zich definitief in Japan gevestigd.
Tot op de dag van vandaag specialiseren japanse timmerlieden zich in de specifieke uitvoering van één van de drie houten gebouwtypen: Shinto heiligdommen, tempels of woonhuizen. Vreemd genoeg worden voor de verschillende gebouwen veelal verschillende houtverbindingen gebruikt. Er zijn maar weinig verbindingen die in alle drie type gebouwen voorkomen. Geschat wordt dat er wel 700 verschillende typen verbindingen bestaan. Japans timmermanschap en japanse architectuur zijn het resultaat van 1500 jaar van ontwikkelende kennis, verzameld door de meester timmerman en doorgegeven aan de leerling. Een minimale opleiding duurt een jaar of vijf van dagelijk 70 tot 80 uur werk en leren. Om een tempelbouwer te worden is minimaal 15 jaar nodig. Constante oefening van steeds weer terugkerende opgaves, uitgevoerd over vele jaren geeft de timmerman een juist gevoel van recht en haaks en leidt tot een handigheid met het gereedschap die hem uiteindelijk in staat stelt om te maken wat hij wil. Het gereedschap en de manier waarop het gebruikt wordt verschilt ook van westers gereedschap. Zagen en schaven worden met trekkende beweging bediend terwijl wij in het westen de zaag en de schaaf duwen. Doordat de zaag met een trek werkt kan het zaagblad veel dunner en preciezer zijn. Ook beitels verschillen in die zin dat de vouw van het beitel blad veel scherper is dan onze beitels. Daarmee kan ook een nauwkeuriger snede gemaakt worden. Natuurlijk gebruiken japanse timmerlieden ook elektrisch gereedschap. Maar alleen voor het grove werk. De afwerking wordt meestal handmatig gedaan.
(Tweezijdige Ryoba zaag geschikt voor dwars- en langszaagsnedes - image suizan.net)
(Japanse beitels - image woodcraft.com)
Al die ervaring en al die verschillende manieren waarop houten delen verboinden kunnen worden (zonder gebruik te maken van metalen verbindingsmiddelen) hebben gezorgd voor enorme verfijning. Dat is waar deze houtverbindingen om bekend staan.
Soms is het zelfs moeilijk om voor te stellen hoe de verschillende delen in elkaar gezet zijn als je niet weet hoe de beide onderdelen er apart uit zien. Een voorbeeld van zo’n ‘onmogelijke’ verbinding:
Op internet en youtube zijn timmerlieden die laten zien hoe dit soort verbindingen gemaakt wordt. Ze zijn voor liefhebbers erg leuk om naar te kijken:
Dylan Iwakuni
https://www.youtube.com/channel/UCGRCOkx_PSVhvuaVVkgMWZQ
Dorian Bracht
https://www.youtube.com/channel/UCRGV5YMWtS0RR-SfJ2XU-8A
Ook zijn er cursussen waarmee je je eigen vaardigheden kunt aanscherpen, bijvoorbeeld:
https://diyjapanesejoinery.com
Voor wie meer in algemene zin geïnteresseerd is bestaan er verschillende boeken over de japanse timmermanskunst:
The Complete Japanese Joinery
Paperback – January 1, 1995
by Hideo Sato (Author), Yasua Nakahara (Author), Koichi Paul Nii (Translator)
The Art Of Japanese Joinery
(WEATHERHILL) Paperback – June 1, 1977
by Kiyosi Seike (Author)