In bijna alle projecten die ik doe komt de vraag naar voren of er een kelder gemaakt kan worden.
De populariteit van de kelder is begrijpelijk. Vooral omdat er vele manieren zijn waarop je van een kelder gebruik kunt maken. Vroeger was een kelder met name geschikt voor het bewaren van etenswaren en wijnen op een constante temperatuur. Kelders waren vroeger niet geïsoleerd en daarom was de ruimtetemperatuur altijd rond de 12º à 15º C; de temperatuur van de omliggende grond. Tegenwoordig worden nieuwe kelder wel geïsoleerd uitgevoerd zodat er met verwarming en ventilatie ook een ‘verblijfs’klimaat gerealiseerd kan worden. Dat maakt de kelder geschikt voor veel meer toepassingen dan alleen opslag:
een thuisbioscoop
een sport/fitnessruimte
een (wo)man cave
een sauna/rustruimte
een muziekstudio
Een voordeel van een ondergrondse ruimte is dat de geluidwering naar andere ruimtes en panden heel groot kan zijn zodat je, als je daar behoefte aan hebt, bijna ongehinderd herrie kunt maken zonder dat anderen daar last van hebben.
Er zijn is principe twee methodes om een kelder te maken.
De eerste is om de kelder ter plekke in het werk te storten. Eerst de keldervloeren en vervolgens de kelderwanden. De aansluiting tussen vloer en wanden is hier het meest kwetsbare detail. Het moet met veel zorg en deskundigheid worden uitgevoerd aangezien op deze plek de druk van het grondwater hoog is. De afmeting van de kelder is in feite onbeperkt.
De andere manier is om een (geïsoleerde) prefabkelder in de gemaakte bouwput te laten zakken. Hier is het vloer-wand detail door gespecialiseerde bedrijven uitgevoerd en minder reden voor zorg. De afmetingen van perfabkelders worden beperkt door de transportmogelijkheden van de kelder over de openbare weg. De maximale breedte van deze kelders zit rond de 3,5m. Uitzonderingen van 4,5m zijn ook mogelijk maar dan moeten allerlei extra voorzieningen met bijbehorende kosten worden getroffen.
Kan je overal een kelder maken? In de meeste gebieden is een kelder wel mogelijk. Soms, als de grondslag weinig of geen draagvermogen heeft is het maken van een kelder een opgave die erg kostbaar kan worden.
Ook onder bestaande gebouwen worden nog wel kelders gerealiseerd. Ook daar geldt dat het een buitengewoon kostbare aangelegenheid kan worden. Hiervoor moeten hulpconstrcuties gemaakt worden om de bestaande gebouwen tijdens het maken van de kelder te ondersteunen.
Een kelder kan het gemakkelijks gemaakt worden in (nog) onbebouwd terrein. In gebieden met een grondslag die alleen uit zand bestaat en waar het hoogst voorkomend grondwaterpeil onder de aanlegdiepte (onderzijde) van de kelder ligt kan worden volstaan met het graven van een gat waar de kelder in gemaakt wordt of waarin de geprefabriceerde kelder wordt neergelaten. Dit is de goedkoopste en gemakkelijkste methode. Hieronder een voorbeeld van een 'in het werk' gemaakte kelder.
Een voorbeeld van een prefab kelder:
In gebieden waarin de hoogst mogelijke grondwaterstand veel dichter onder het maaiveld ligt zijn vaak voorzieningen nodig om te zorgen dat op het moment dat de kelder gemaakt of neergelaten wordt de ondergrond droog is. Daarvoor is bemaling nodig. Daarmee wordt het grondwater ter plekke weggezogen en afgevoerd. (Dit moet met zorg gebeuren om eventuele bomen in de directe omgeving niet uit te drogen). Na het uitvoeren van de kelder moet de bemaling dan langzaam weer weggenomen worden zodat het grondwaterpeil zich kan herstellen. Van belang is dat de aansluiting tussen de kelder en de fundering waterdicht is zodat grondwater hier niet naar binnen kan dringen.
Bij kelders die dicht naast bestaande gebouwen moeten worden gemaakt kan het zijn dat er extra maatregelen genomen moeten worden om de grond onder deze gebouwen niet te laten weglopen/inzakken. Daarvoor worden damwanden aangebracht. In hout of in staal. Deze damwanden moeten na het plaatsen van de kelder weer verwijderd worden.
In het algemeen kan worden gesteld dat het maken van een kelder even duur of duurder is dan het maken van bovengrondse ruimtes.